Confraria da Virxe do Carme - Barallobre

Eleccións na Conferencia Episcopal

Eleccións CEE: A renovación de cargos en 25 ideas craves e breves

1.- Do luns 13 ao venres 17 de marzo de 2017, todos os cargos e servizos da CEE (Conferencia Episcopal Española), excepto o de secretario xeral, pai José María Gil Tamayo -con mandato ata novembro de 2018-, hanse de ver sometidos a novas votacións e eleccións para o próximos tres anos

Estatutos novos sen trienios, mecanismos e datas

2.- Nestas votacións rexen os novos estatutos da CEE  que, xa  por terceira vez na historia desta institución, non prevén xa nin permiten, nin con maioría cualificada, a reelección para un terceiro trienio. Xa non hai, pois, terceiro trienio.

3.- Estas votacións na CEE fanse por papeletas e son precedidas de votacións de sondaxe. É voto persoal e segredo e sen ningún mecanismo electrónico. Non hai candidatos oficiais. Ninguén se postula para os cargos.

4.- Os cargos sobre que hai votacións nos próximos días na CEE son os de presidente, vicepresidente, tres ou catro vocais do Comité Executivo (o cuarto vocal é, por estatutos, o arcebispo de Madrid), presidentes das catorce Comisións Episcopais, das tres Subcomisiones e da Xunta Episcopal Xurídica e vogais do Consello de Economía. Os trienios non rexen para as presidencias das subcomisiones episcopais e a xunta xurídica e os vogais económicos.

5.- As eleccións do presidente e do vicepresidente serán na mañá do martes 14 de marzo.  A última hora desta mesma mañá elixirase a, polo menos, tres vocais do Comité Executivo, cuxa composición se completaría, se ha lugar, na primeira parte da tarde. As Comisións Episcopais, Subcomisiones, Xunta Xurídica e vogais do Consello de Economía completarán a súa renovación na tarde do martes 14 e ao longo de todo o mércores 15.

Panorámica actual dos bispos españois

6.- A día de hoxe, hai 66 bispos diocesanos máis o arcebispo castrense. Están vacantes as dioceses de Plasencia e de Mallorca, rexida por un sacerdote administrador diocesano, con dereito a voto, e un bispo administrador apostólico, con dereito a un só voto. Hai 69 diocese máis o arcebispado castrense (70 en total), pero o bispo das dioceses de Huesca e de Jaca é o mesmo: Julián Ruiz Martorell. Hai doce auxiliares e 34 eméritos ou xubilados. Suman, en total, 113 o número total de bispos.

7.- O número de persoas que poderán votar nesta plenaria de elección de cargos é de 80.  Teñen dereito a voto na CEE os bispos diocesanos e os bispos auxiliares, ademais do xa citado administrador diocesano de Plasencia.

8.- Os 80 bispos con dereito a voto poden ser, á súa vez, elixidos para todos os cargos, excepto os de presidente e vicepresidente, onde está excluída a elección dun bispo auxiliar, que non ten, pois, dereito a ser votados, pero si dereito a votar.

9.- O bispo  español de maior idade é monseñor  Damián Iguacen Borau, bispo emérito de Tenerife (nacido o 12 de febreiro de 1916) e o máis novo, monseñor Xavier Novell Gomá, bispo de Solsona (nacido o 20 de abril de 1969).

10.- En España hai 70 circunscricións eclesiásticas: 14 arquidiocese, 55 diocese e o arcebispado castrense.   Hai un décimo sexto arcebispo (Vives, bispo de Urgell e copríncipe de Andorra), pero o é tamén a título persoal. Hai dúas sedes vacantes, xa citados.   A día de hoxe, ningún bispo español en activo pasou os 75 anos, idade en que os bispos deben presentar a renuncia. Ao longo de 2017 cumpren 75 anos tres bispos os titulares das dioceses de Valladolid (o 13 de abril), de Ávila (o 28 de maio) e de Xetafe (o 13 de setembro), respectivamente, Ricardo Blázquez Pérez, Jesús García Burillo e Joaquín María López de Andújar.

Un trienio o presidente e o vicepresidente

11.- O presidente actual da CEE, cardeal Ricardo Blázquez Pérez, arcebispo de Valladolid, leva un trienio (o trienio anterior en que ocupou este cargo foi 2005 - 2008).   Podería seguir. O feito de que don Ricardo estea próximo aos 75 anos tampouco debería un impedimento tendo en conta a historia da CEE, que en 1990 reelixiu presidente ao cardeal Suquía, que cumpría esta idade ao ano e medio, e que en 2011 fíxoo co cardeal Rouco, a quen lle faltaba cinco meses para a citada idade. Doutra banda, a historia da CEE demostra, en todos os casos menos en dous (en 1969, o cardeal Fernando Quiroga Palacios, por vontade propia, non accedeu á reelección; e en 2008, Ricardo Blázquez Pérez, entón bispo de Bilbao, non o logrou por apenas un voto), a elección de presidente para un segundo trienio.

12.- Tamén leva un trienio o cardeal Carlos Osoro Sierra, arcebispo de Madrid, na vicepresidencia da CEE. Don Carlos cumprirá en maio 72 anos.

Comité Executivo

13.- En principio, nesta asemblea plenaria da CEE, elixiríase tres vocais do Comité Executivo, xa que unha praza ocuparaa automaticamente o arcebispo de Madrid, salvo que sexa elixido presidente  ou vicepresidente. Dado que, ao noso xuízo manterase nun cargo ou, en todo caso, podería ser elixido presidente, cremos que o Comité Executivo contará con catro vocais electos.

14.- Son membros natos do Comité Executivo o presidente, o vicepresidente e o secretario xeral da CEE, máis o arcebispo de Madrid, se non fose presidente ou vicepresidente.

15.- Dos aínda actuais catro vocais electos do Comité Executivo, tres deles superaron os dous trienios completos e consecutivos (Juan José Asenjo Pelegrina, arcebispo de Sevilla; Juan do Río Martín, arcebispo castrense; e Julián Barrio Barrio, arcebispo de Santiago de Compostela).  No trienio 2017-2020, non poderán seguir como vogais do devandito organismo.

16.- Se poderá continuar o cuarto vocal electo: cardeal Antonio Cañizares Llovera, arcebispo de Valencia, quen, en realidade, non completou, ademais trienio algún consecutivo no cargo xa que foi elixido para este servizo en novembro de 2014, co trienio xa comezado.

Comisións Episcopais

17.- Seis comisións episcopais poderían, en principio e en razón de que os seus titulares levan un só trienio, non verse afectadas pola renovación. Son Apostolado Seglar, Ensino e Catequese, Liturxia, Medios de Comunicación, Pastoral Social e Seminarios e Universidades. Presiden estas comisións episcopais desde 2014 Javier Salinas Viñals, bispo auxiliar de Valencia; César Augusto Franco Martínez, bispo de Segovia; Julián López Martín, bispo de León; Ginés García Beltrán, bispo de Guadix; Juan José Omella Omella, arcebispo de Barcelona; e Joan-Enric Vives Sicilia, arcebispo-bispo de Urgell, respectivamente.

18.- Con todo, cremos que unha ou dous delas, das comisións episcopais, si recibirán novo presidente. Todo dependerá, como logo, dirase de quen entre o Comité Executivo. Pero, na nosa opinión, polo menos unha comisión episcopal (Pastoral Social) estreará a presidente. Cal podería ser a segunda? Apostolado Seglar? Non o temos tan claro como no primeiro caso.

19.- Oito comisións episcopais están abocadas, por estatutos, á elección dun novo e distinto presidente. Son Clero, Doutrina da Fe, Migracións, Misións, Patrimonio Cultura, Pastoral, Relacións Interconfesionales e Vida Consagrada. Os seus ata agora titulares respectivos foron Jesús Catalá Ibáñez, bispo de Málaga; Adolfo González Montes, bispo de Almería; Ciriaco Benavente Mateos, bispo de Albacete; Braulio Rodríguez Praza, arcebispo de Toledo; Jesús García Burillo, bispo de Ávila; Sebastián Taltavull Anglada, bispo auxiliar de Barcelona;  Francisco Javier Martínez Fernández, arcebispo de Granada; e Vicente Jiménez Zamora, arcebispo de Zaragoza.

20.- Quen serán os elixidos para sucederlles? Xa se verá. E se preguntasen os nosos lectores, a nosa opinión -libre e eclesialmente expresada- poderiamos citar algún criterio e impresión.

21.- Así, na nosa opinión, os arcebispos Asenjo, do Río e Barrio presidirán, cada un deles, unha comisión episcopal no trienio 2017-2020.    Cales? Quizais sexa fácil pensar que, en razón da súa especialidade no tema e de que xa a presidiu entre 2005 e 2009, o arcebispo de Sevilla podería volver presidir Patrimonio Cultural.  Non temos tan claro o destino concreto dos arcebispos castrense e compostelán, pero si que pasarán a presidir algunha comisión episcopal.

22.- En segundo lugar, hai que esperar a ver como quen é elixidos para o Comité Executivo e a partir de aí será máis fácil esta elección á que aludimos.  Tendo en conta esta observación, cremos que o bispo de Almería, en razón tamén das súas especializacións e que xa presidiu a comisión que agora citaremos entre 2005 e 2011, volverá presidir Relacións Interconfesionales.

Dependendo das eleccións ao Comité Executivo, pensariamos que tamén podería achar presidencia de distinta comisión episcopal o arcebispo de Zaragoza, o bispo de Málaga, o arcebispo de Toledo, o arcebispo de Mérida-Badaxoz e quizais tamén o bispo auxiliar de Barcelona e quizais o arcebispo de Granada. Todo iso, sen esquecer as opcións de todos e as sorpresas?, con mención expresa aos arcebispos de Oviedo, de Burgos e de Pamplona, o bispo de Bilbao, os bispos (o un ou o outro) de Tarazona ou de Mondoñedo-Ferrol e na mesma situación o bispo de Tortosa ou os auxiliares de Xetafe e de Madrid. Tan só por citar nomes e cábalas, con todos os respectos. Pero, por favor, que ninguén extraia diso máis que a opinión persoal de quen isto subscribe e subscríbeo sen cargo algún?  E faio con toda a eclesialidad da que é capaz. Por favor, que nada se interprete como non é escrito nin pensado?

Outros cargos

23.- Hai aínda catro cargos máis con rango de presidentes: Xunta Xurídica, que ocupa  desde 2002 o bispo de Salamanca, Carlos López Hernández; e os presidentes das tres Subcomisiones. Estas son Catequese, que serve  desde 2014 Amadeo Rodríguez Magro, bispo de Xaén; Universidades, con Agustín Cortés Soriano, bispo de Sant Feliu de Llobregat, desde 2011; e Familia e Vida, con Mario Iceta Gavicagogeascoa, bispo de Bilbao, desde 2014. Estas presidencias non están sometidas ao precepto dos trienios imperados e adoitan ser ocupadas por técnicos e especialistas nas respectivas materias. Algún prognóstico? Poderían continuar os catro,  aínda que non sería estraño a substitución á fronte da Xunta Episcopal Xurídica. Na persoa de quen?: o bispo de Segorbe-Castelló?

24.- Tamén se votarán tres vocais do Consello de Economía, sen que rexan os trienios. Os tres vocais actuais son  Antonio Algora Hernando, Ramón do Hoyo Pérez, bispos eméritos respectivos de Cidade Real e  Xaén e o bispo de Xirona, Francesc Pardo Artigas. O Consello de Economía presídea o presidente da CEE, é membro nato do mesmo o secretario xeral (José María Gil Tamayo, con mandato ata novembro de 2018) e actúa como secretario do consello o vicesecretario para Asuntos Económicos e xerente da CEE (Fernando Giménez Barriocanal (no cargo desde 2005), con mandato quinquenal, renovable, ata novembro de 2020.

O que é a CEE

25.- A CEE, do mesmo xeito que as Conferencias Episcopais doutros países, naceu como froito maduro e inmediato do Concilio Vaticano II, que subliñou e potenciou a idea e a necesidade de visibilizar máis e mellor a colegialidad episcopal.   A CEE, en concreto, nacía nos últimos días febreiro e primeiros días de 1966. Ao longo destes 51 anos, a CEE caracterizouse polo seu dinamismo pastoral, doctrinal e documental e polo protagonismo, a interlocución e a relevancia na vida pública española.   Alicerces do seu quefacer foron e son o equilibrio e a moderación, a independencia das instancias públicas e civís, o servizo á concordia e á reconciliación, o primado por visiblizar a identidade e misión da Igrexa e o permanente compromiso en prol da comuñón eclesial e de coordinación  e o servizo coas dioceses e o resto de entidades de Igrexa.

Fonte: Publicación “Eclesia Digital”, autor: Jesús de las Heras Muela

Conferencia Episcopal Española